BIOS Nasıl Güncellenir?
BIOS Nedir?
BIOS (Basic Input Output System), açılımından da anlayabileceğiniz gibi temel girdi/çıktı işlemlerini gerçekleştiren bir ciptir. Sisteminizin CD-ROM Sürücü, Sabit Disk, Disket Sürücü gibi girdi/çıktı aygıtlarını doğru bir şekilde tanımasını ve çalıştırmasını sağlar. BIOS'un bu temel görevi dışında yaptığı bir kaç iş daha vardır. Örneğin yeni nesil ana kartlarda, işlemcinin çarpan ve voltaj ayarları da BIOS'tan yapılabilir.
BIOS Niye Güncellenmeli?
İlk önce altın bir kuralı hatırlatalım: "Düzgün çalışan bir sistemde, BIOS güncellenmemelidir". BIOS güncellemeleri genellikle, zamanla ortaya çıkan bazı sorunları gidermek için çıkarılır. Örneğin, 8.4 GB'tan büyük sabit diskleri desteklemeyen eski anakartların bir kısmı, BIOS güncellemesi ise bu sabit diskleri desteklerler. BIOS güncellemesi çoğunlukla sorunları çözmek amacıyla çıkarılsa da, bazen anakartınıza bazı yeni özellikler kazandırmak amacıyla da çıkarılabilir. Örneğin anakartınız, CD-ROM'dan açılışı (boot) desteklemiyorsa, BIOS güncellendikten sonra destekleyebilir. Kısacası BIOS güncellemesi iyi bir şeydir, ama düzgün çalışan bir sistemde yapılması tavsiye edilmez. BIOS güncelleme riskli bir işlemdir ve tecrübeli bir kullanıcı tarafından yapılmalıdır.
BIOS Güncelleme Dosyasını Nasıl Bulacağım?
Öncelikle ana kartınızın iki veya üç özelliğini tam olarak öğrenmiş olmanız gerekiyor. Bunlardan birincisi ana kartınızın markası, ikincisi ise modeli. Örneğin Abit BX6. Bununla birlikte bazen ana kartınızın revizyon numarası da doğru BIOS güncelleme dosyasını bulmanız için gerekli. Örneğin Abit BX6 Revizyon 2.0. Bu bilgiler ana kartın üzerine basılıdır. Ayrıca ana kartın kitapçığında ve kutusunun üzerinde de bu bilgiler yer alabilir. Bu bilgileri öğrendikten sonra, ana kart üreticinizin web sitesine bağlanarak, gerekli olan BIOS güncelleme dosyasını aramalısınız. Aşağıdaki linkte bütün ana kart üreticilerinin bir listesini ve web sitelerinin adreslerini bulacaksınız.
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Ayrıca ana kartınızın üreticisini, modelini ve diğer bir kaç bilgiyi veren ufak bir programı deneyebilirsiniz:
ctbios13.zip
BIOS güncelleme dosyasının yanı sıra, BIOS'unuzun üreticisine bağlı olarak bir dosyaya daha ihtiyacınız vardır. Bu dosya AWARD marka BIOS'larda genellikle AWDFLASH.EXE ismindedir, AMI marka BIOS'larda ise genellikle AMIFLASH.EXE ismindedir. Sonuçta elinizde bu FLASH programıyla birlikte, BIOS güncelleme dosyası bulunmalı.
Güncelleme
Güncelleme işlemi mutlaka bellekte hiç bir program yokken yapılmalıdır. Bu nokta çok önemlidir. Bilgisayarınız açılırken F5 tuşuna basarak, hiç bir program yüklenmeden direkt DOS ortamına geçebilirsiniz. Başka ve daha güvenilir bir yöntem ise boş bir açılış disketi kullanmaktır. Bu disketle bilgisayarınızı açarsanız, yine hiç bir program yüklenmeden DOS ortamına geçersiniz. Windows 98 Başlangıç Disketi bu iş için uygun değildir, çünkü belleğe pek çok program yüklemektedir.
BIOS güncellemesi, eski BIOS ayarlarınızı aynen korumayabilir, bu yüzden güncelleme işleminden önce BIOS ayarlarını bir yere not etmeniz faydalı olacaktır. Güncelleme işlemi sırasında bilgisayarınızı kapatmayın veya reset etmeyin! DOS ortamına geçtikten sonra aşağıdaki gibi bir komutla BIOS güncellemesine başlayabilirsiniz:
AWDFLASH.EXE 1112-XE.AWD
AWDFLASH.EXE güncellemeyi yapan programdır. 1112-XE.AWD ise, BIOS güncelleme dosyanızın adıdır. Her iki dosya adının yerine sizin elinizdeki dosyaların adlarını yazın. Özellikle 1112-XE.AWD dosya ismi, anakarttan anakarta degişecektir. Güncelleme genellikle hemen başlamaz, size emin olup olmadığınız sorulacaktır. Ayrıca bazı FLASH programları menüler içeren bir arabirime sahip olabilir. Eski BIOS'unuzu yedeklemenizi sağlayan bazı seçenekler mevcut olabilir. Düşük bir ihtimal olmakla birlikte, eski BIOS'unuzu yedeklemeniz özellikle yeni BIOS'la problem yaşarsanız işe yarayacaktır.
Eğer güncelleme sırasında bir hata olursa KESİNLİKLE bilgisayarı kapatmayın veya reset etmeyin. Tekrar güncelleme yapmayı veya yedeklediğiniz eski BIOS'unuzu yüklemeyi deneyin. Güncelleme işlemi bittikten sonra bilgisayarınızı reset edin. Bilgisayarınız açılırken BIOS Setup'a girin. Eski BIOS ayarlarınızı yapın, "Save & Exit" gibi bir seçenekle ayarları kaydedin. Artık güncel bir BIOS'a sahipsiniz.
Önemli Noktalar
Bazı önemli noktaları burada tekrar vurgulamakta yarar görüyorum:
- BIOS güncelleme, acemi kullanıcıların yapabileceği bir işlem değildir. Mutlaka tecrübeli bir kullanıcı yapmalıdır.
- Düzgün çalışan bir anakartın BIOS'unuzu güncellemeniz tavsiye edilmez.
- BIOS güncelleme dosyasınızın ve FLASH programınızın anakartınıza uygun olduğunua emin olun.
- BIOS güncellemesi, eski BIOS ayarlarınızı aynen korumayabilir, bu yüzden güncelleme işleminden önce BIOS ayarlarını bir yere not etmeniz faydalı olacaktır.
- Güncellemeyi mutlaka DOS ortamında, bellekte hiç bir program yokken yapın.
- İmkan varsa, eski BIOS'unuzu da yedeklemeyi unutmayın.
- BIOS güncellendiği sırada bilgisayara dokunmayın ve güncelleme bitince başka bir şey yapmadan sistemi reset edin.