PC SORUNU VE ÇÖZÜMLERİ BURADA 7

Bilgisayar Açılış Sorunları ve Çözüm Önerileri Hakkında Detaylı Bilgi
Press<F1> to Resume
İşletim sistemi yok
Sistem yok veya sürücü hatası
Değiştirin ve herhangi bir tuşa basın
Dikkat! Veri kaybı tehlikesi!

CMOS Setup’da yanlış sabitdisk parametreleri girilmişse, FORMAT komutu çalıştırıldığı zaman sabitdisk de yanlış parametreler kullanılarak biçimlendirilecektir. Bu, eğer bilgisayarınızda 20 GByte’lık bir disk mevcutsa ve CMOS Setup’da bu disk 10 GByte görülüyorsa, sabitdiskiniz sadece 10 GByte’lık bir disk olarak biçimlendirilecektir. Bunun sonucunda disk üzerindeki veriler tamamen kaybedilir. Yukarıda anlatıldığı gibi ilk olarak BIOS’daki sabitdisk parametrelerini kontrol edin ve gerekli değişikleri yapın. Sabitdiskiniz bundan sonra sorunsuz olarak çalışacaktır.

2.4.13 Bilgisayar mesajı: CONTROLLER FAILURE, HARDDISK FAILURE veya HDC FAILURE
HDC, Hard Disk Controller ifadesinin kısaltmasıdır. Bu hata mesajı normalde arızalı bir sabitdisk anlamına gelir. Ancak hata, arızalı bir sabitdisk kontrolörü veya daha da kötüsü (ancak seyrek karşılaşılan bir durumdur) arızalı bir anakart anlamına da gelebilir.
1. Bilgisayarınızı tekrar kapatın ve açın. Eğer aynı hata mesajı bir kez daha ekrana geliyorsa, ciddi bir donanım arızası ile karşı karşıyasınız demektir.
2. Bilgisayarın kasasını açın ve sabitdisk kontrolörün yuvasına tam olarak oturup, oturmadığını kontrol edin. Eğer şanslıysanız sorunu bu şekilde çözebilir ve bilgisayarı yeniden başlatabilirsiniz.
Eğer hata mesajı halen ekrana geliyorsa, sorunun kaynağı biraz önce de söylendiği gibi kontrolör, sabitdisk veya anakart olabilir. Disket sürücü kontrolörünün, sabitdisk kontrolörü ile yan yana bulunduğu kombi kartlarda ise birinin arızası diğerini etkilemeyebilir. Yani sistemi disket sürücü ile açmak halen mümkün olabilir.
Sabitdiski kontrol etmek
Biraz zahmetli olmasına rağmen oldukça kolay bir işlemdir.
1. Bilgisayarın kasasını açın.
2. Sabitdiski bulunduğu yerden çıkartın.
3. Tüm kablolarını tekrar takın.



4. Sabitdiski elinizde tutun ve bilgisayarınızı çalıştırın. Bu sırada, sabitdisk motorunun çalışıp, çalışmadığını kontrol edin.
5. Eğer motor çalışıyorsa, bir sonraki bölümden okumaya devam edin.
6. Ancak motor çalışmıyorsa, sabitdiskin güç kablosunu başka bir sürücününkiyle değiştirin. Eğer motor çalışmaya başlarsa, sorun güç kablosundan kaynaklanıyor demektir. Bunun için boşta bir kabloyu kullanmaya devam edebilir veya bir Y adaptörü yardımıyla başka bir güç kablosunu çoğaltabilirsiniz.
7. Buna rağmen disk çalışmıyorsa, arızalanmış ve yenisi ile değiştirilmesi gerekiyor demektir. Verilerin yedeklenmesi ise bu durumda mümkün olmayacaktır.
Tek bir sabitdiskiniz varsa
1. Eğer sabitdiskteki verilerin üzerine henüz hiç bir şey yazılmadıysa, bilgisayarı çalıştırın ve açılış sırasında BIOS Setup’ına geçin.
2. Sabitdiske ait Standart Setup’taki bilgileri not edin.
3. Sabitdiskinizi bir başka bilgisayara, örneğin bir tanıdığınızın bilgisayarına takın. Buradaki BIOS Setup’a da sabitdiskinize ait doğru bilgileri tabii ki girmelisiniz. Diskinizi, diğer aygıtlar ile zamanlama problemini aşmak için tek bir sürücü olarak kurun.
4. Eğer sabitdiskiniz çalışırsa, sorun kontrolör kartı veya anakarttan kaynaklanıyor demektir.
Birden fazla sabitdiskiniz varsa
1. Arızalı olduğunu düşündüğünüz sabitdiski, eğer ilk disk olarak tanımlanmadıysa, BIOS Setup’tan ilk olarak işaretleyin. Diğer diskleri ise BIOS’dan silin. Ancak daha önce söz konusu disklerin bilgilerini, ileride doğru girebilmek için not etmelisiniz.
2. IDE kontrolördeki tüm cihazları (sabitdisk, CD-ROM sürücü) çıkartın.
3. Sadece arızalı olduğunu düşündüğünüz sabitdisk takılı kalsın. Bu disk EIDE kontrolörlerden birinde Primary, yani birincil disk olarak bulunmalıdır. Hangi bağlantı noktasının birincil olduğunu anakartın kitapçığından öğrenebilirsiniz.



4. Sabitdisk de üzerindeki Jumper yardımıyla Master veya Single olarak ayarlanmalıdır. (Bunun için disk üzerindeki açıklamalara bakabilirsiniz.) Buna, disk ilk sürünüz olarak kurulmadığı zaman özellikle dikkat etmelisiniz.
5. Bilgisayarı yeniden başlatın.
6. Eğer sabitdiskiniz çalışıyorsa, arıza başka bir diskten de kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda yukarıdaki işlemleri diğer diskler için de uygulamalısınız.
7. Eğer bilgisayarınız hiçbir disk ile çalışmazsa, sorun kontrolör veya anakarttan kaynaklanıyor olabilir. Aynı anda birden fazla diskin arızalanması ihtimali ise neredeyse imkansızdır.
Sabitdisk kontrolörünü test etmek
Bu da tek başınıza rahatlıkla gerçekleştirebileceğiniz çok basit bir kontrol işlemidir.
Harici kontrolör kartına sahipsiniz.
1. Kontrolör kartınızı test etmek için yeni bir sabitdisk kontrolörüne ihtiyacınız olacak. Eğer başka bir kontrolör kartına sahip değilseniz, (zaten kimin iki tane kartı olabilir ki!), kısa bir süre için size verebilecek bir tanıdığınızdan yardım isteyebilirsiniz. Ancak bu kartın da bilgisayarınızın Bus System’ine (ISA, PCI, EISA) uygun olmasına dikkat etmelisiniz.
2. Kontrolör kartınızı yenisi ile değiştirin. Kartın ayarlarının yapılmasına gerek yoktur.
3. Sabitdiskinizi ve disket sürücünüzü bu karta bağlayın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
4. Bilgisayarınız sorunsuz bir şekilde açılırsa, arızayı tespit ettiniz demektir.
Anakarta entegre bir kontrolöre sahipsiniz
1. Eğer bilgisayarınızdaki kontrolör anakart üzerinde entegre bir şekilde bulunuyorsa, ödünç aldığınız kartı takmadan önce bu parçayı kapatmalısınız. Bunun için normalde anakart üzerinde bir Jumper veya DIP şalteri bulunabilir. Bazı modern bilgisayarlarda ise kontrolörü BIOS Setup’tan kapatabilirsiniz. Bu kontrolörü nasıl kapatabileceğinizi ise anakartın kitapçığından öğrenebilirsiniz.



2. Sabitdiskinizi ve disket sürücünüz bu karta bağlayın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
3. Eğer her şey yolunda giderse, kendinize yeni bir kontrolör satın almalısınız. Tamir edilmesi mümkün olmayacağı için, anakartınız üzerindeki arızalı kontrolörün kapalı kalması gereklidir.
Anakart mı arızalı?
Ne sabitdiski değiştirerek ne de yeni kart ile başarılı bir sonuç elde edemediyseniz, geriye arızalı olması muhtemel tek parça olarak anakart kalıyor. Anakartın tamiri mümkün olmadığı için bu durumda yeni bir tane edinmeniz gerekiyor. İsterseniz bunu kendiniz için bir fırsat olarak görebilir ve güncel bir anakart almayı tercih edebilirsiniz.

2.4.14 S.M.A.R.T. Status bad
S.M.A.R.T. (Self Monitoring Analysis and Reporting Technology) IBM tarafından geliştirilmiştir. Sabitdiskteki hataların, cihaz tamamen arızalanmadan tespit edilmesini mümkün kılar. Bu fonksiyon artık ATA/IDE standartları arasında yer alıyor ve bir dizi sabitdisk üreticisi tarafından destekleniyor. Eğer bilgisayarın açılışı sırasında “S.M.A.R.T. Status Bad, Backup and Replace Press F1 to Resume” (bu hata mesajı BIOS versiyonuna göre değişiklik gösterebilir) mesajı ile karşılaşırsanız, sabitdiskiniz yavaş ancak emin adımlarla ömrünü tamamlıyor demektir. Bu durumda ilk olarak sabitdiskinizin yedeğini alın ve eğer garanti süresi henüz bitmediyse, ürünün satın aldığınız bayii veya üretici tarafından değiştirilmesini isteyin. Bu mesaj ile karşılaştığınız zaman [F1] tuşuna bastıktan sonra uzun süre çalışmaya devam etmek ise riskli olacaktır.
İPUCU! S.M.A.R.T. fonksiyonunu bilgisayarınızın BIOS’undan etkinleştirin. Açılış sırasında sabitdiskinizde sorun tespit edilecek olursa, uyarı alırsınız. Bu sayede sabitdiskinizi yedeklemek için yeterli zamana sahip olabilirsiniz.
2.4.15 Disket sürücü çalışmıyor
Disket sürücüleri günümüzde uzun seneler sorunsuz bir şekilde çalışmak üzere uygun hale getirilmişlerdir. Disket sürücünün çalışmasında karşılaşılan sorunların nedenleri muhtemelen farklı olacaktır.
Genellikle, bilgisayarın kasasının içinde çalıştıktan sonra disket sürücünün ışığı devamlı yanmaya başlarsa sürücü kablosunu çıkartmış olabilirsiniz. Çalışırken muhtemelen disket sürücüyü çıkarmak zorunda kalmış ve daha sonra da kablosunu ters takmış olabilirsiniz.




Bunun sonucunda da sürücünün ışığı devamlı yanacaktır.
Seyrek karşılaşılan bir durum da olsa disket sürücünüz arızalanmış olabilir. Arızanın kaynağını tek başınıza tespit edebilirsiniz.
1. Bilgisayarı kapatın ve kasasını açın.
2. Veri kablosunun takılı olup olmadığını kontrol edin. Muhtemelen kontrolör veya sürücü tarafındaki ucu çıkmıştır.
3. Eğer bilgisayarın içerisinde çalıştıysanız, veri kablosunun doğru takılıp takılmadığını kontrol etmelisiniz. Renkli kablonun bir numaralı pin’e takılı olması gereklidir.
4. Eğer arıza kablonun takılması ile ilgili değilse çalıştığından emin olduğunuz bir disket sürücü temin edin. Örneğin, bir tanıdığınızın sürücüsünü geçici olarak alabilirsiniz.
5. Yeni sürücü sorunsuz bir şekilde çalışıyorsa, kendi disket sürücünüz arızalı demektir ve tamir edilmesi mümkün değildir. Eğer diğer sürücü de çalışmıyorsa, kontrolörde sorun var demektir.
Disket kontrolörü arızalı ise ne yapılabilir?
Tabii ki yeni bir tane edinilmesi gereklidir. Ancak yeni bir disket kontrolörü tek başına alınamaz. Bir kontrolör kart üzerinde sabitdiskler için ek bir veya iki bağlantı ve genellikle paralel ve seri bağlantı noktaları bulunur. Ayrıca bir joystick bağlantı noktası da bulunabilir.
Disket kontrolörü anakart üzerinde
Hemen tüm anakartlar üzerinde entegre disket kontrolörü bulunur. Eğer sadece disket sürücü arızalı ise ve buna karşılık sabitdiskler sorunsuz bir şekilde çalışıyorsa, satın alabileceğiniz en ucuz kontrolör kartını temin etmelisiniz. Üzerindeki diğer bağlantı noktalarına muhtemelen ihtiyacınız olmayacaktır.
1. Bilgisayarı kapatın ve kasasını açın.
2. Anakartın el kitapçığından, Onboard disket kontrolörünün bir Jumper yardımıyla mı yoksa BIOS üzerinden mi kapatılacağını kontrol edin. Gerekirse Jumper’ı çıkartarak disket kontrolörü kullanılmaz hale getirin.



3. Satın aldığınız yeni karttaki kullanmayacağınız tüm bağlantı noktalarını kapatın. Bu ayarı nasıl yapacağınızı kullanım kitapçığında bulabilirsiniz. Alternatif olarak bir tanıdığınızdan yardım isteyebilir veya istediğiniz ayarları satın aldığınız yerin yapmasını sağlayabilirsiniz.
4. Kartı boş bir slota yerleştirin ve disket sürücüyü de bu karta bağlayın.
5. Şimdi bilgisayarı çalıştırın.
6. Anakart üzerindeki disket kontrolörünün BIOS Setup’tan kapatılması gerekiyorsa, bilgisayar açılırken BIOS Setup’ı çalıştırın ve uygun seçeneği kullanarak kontrolörü kapatın. Yaptığınız değişikliği kaydederek Setup’tan çıkın ve bilgisayarı yeniden başlatın.
7. Disket sürücünüz yeni kontrolör sayesinde yeniden çalışacaktır.
Disket kontrolörü harici bir kart üzerinde
Bu durumda kart üzerinde bulunan diğer bağlantı noktalarının çalışması bir işinize yaramayacaktır. Piyasada sadece, üzerinde mümkün olan tüm bağlantı noktalarının bulunduğu kombi kartlar bulunur. Bunun için anakartınızın Bus System’ine uygun bir kontrolör edinin. Bunun için anakartınıza uygun olarak PCI veya ISA veri yollarını kullanan kartları tercih edebilirsiniz.
1. Bilgisayarı kapatın ve kasasını açın.
2. Arızalı kontrolör kartındaki tüm kabloları sökün ve kartı çıkartın.
3. Şimdi yeni kartı takın ve kullandığınız tüm sürücüleri yeni karta bağlayın. Hangi kablonun hangi bağlantı noktasına takılacağını cihaz ile beraber verilen kullanım kitapçığından öğrenebilirsiniz. Normalde renkli kablonun bir numaralı Pin’e bağlanması gereklidir.
4. Bilgisayarı yeniden çalıştırın ve tüm sürücülerin ve bağlantı noktalarının sağlıklı bir şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Her şeyin yolunda olması gereklidir.
2.4.16 Yanlış ve eksik komut işlemcisi
Bilgisayarın açılışı sırasında IO.SYS, MSDOS.SYS ve COMMAND.COM dosyaları arka arkaya yüklenirler. Eğer, “Yanlış veya eksik komut işlemcisi” hata mesajı ekrana gelirse, işletim sistemi COMMAND.COM dosyasını bulamıyor



demektir. Bu dosya genellikle yanlışlıkla silinmiş de olabilir. Ancak bu dosyanın bir virüs tarafından silinmiş olabileceğini de göz önünde bulundurmalısınız.
1. Windows başlangıç disketini sürücüye takın ve bilgisayarı yeniden başlatın, yani reset düğmesine basın veya bilgisayarı kapatıp, yeniden açın.
2. Bilgisayar disketten açıldığı zaman COMMAND.COM dosyasını COPY komutunu kullanarak sabitdiske kopyalayın. Bunun için “copy command.com c:” komutunu yazın ve [Enter] tuşuna basarak çalıştırın.
3. Daha sonra üzerinde güncel bir antivirüs yazılımı bulunan bir disket yerleştirin ve sabitdiskinizi virüs taramasından geçirin.
4. Eğer virüs bulunmazsa, bilgisayarınızı alıştığınız gibi tekrar sabitdiskten çalıştırabilirsiniz. Aksi takdirde ilk olarak virüsü temizlemelisiniz.
Eğer NDOS.COM veya 4DOS.COM gibi alternatif bir komut işlemcisini kullanıyorsanız, COMMAND.COM dosyası yerine daha önce kullandığınız komut işlemcisini sabitdiske kopyalamalısınız.

2.4.17 Windows açılış mesajından sonra kilitleniyor
Eğer bilgisayarınız açılış sırasında bu noktaya kadar gelebildiyse, en azından bir donanım problemi ile karşı karşıya olmadığınız için rahat bir nefes alabilirsiniz. Bu durumda işletim sisteminin yüklenmesini, bir sürücü problemi veya hafıza çakışması engelliyor olabilir.
Açılış dosyaları olmadan başlatmak
Söz konusu çakışmaların önünü almak için, ilk olarak işletim sisteminin CONFIG.SYS ve AUTOEXEC.BAT dosyalarını çalıştırmasını, sorun muhtemelen bu dosyalardan kaynaklandığı için, engellemelisiniz.
1. Bilgisayarı yeniden başlatın ve “Windows başlatılıyor…” mesajı ekrana geldiği anda [F8] tuşuna basın. Bunun sonucunda hata çözümü için farklı seçeneklerin bulunduğu bir menü ekrana gelecektir. Bu seçeneklerin ayrıntılı açıklamalarını 14. bölümde bulabilirsiniz.
2. Başlangıç dosyaları CONFIG.SYS ve AUTOEXEC.BAT’ın çalışmalarını engellemek için şimdi GÜVENLİ KİP seçeneğini çalıştırın. Bunun sonucunda Windows, çalışması için gereken minimum bileşenlerin yüklendiği güvenli kipte çalıştırılacaktır.



Windows sorunsuz bir şekilde yükleniyorsa, hatanın nedeni açılış dosyalarından biri tarafından yüklenen bir sürücüdür. Bununla ilgili ileride ayrıntılı bir açıklama yapılacaktır. Ancak Windows’u hemen kapatmayın.

Bilgisayarı Jaz veya Zıp Drive ile açmak
Eğer bir SCSI Jaz veya ZIP sürücünüz varsa, 1. bölümde anlatıldığı gibi bilgisayarınızı bu cihazları kullanarak çalıştırabilirsiniz. Bunun için SCSI kontrolörün BIOS’unda uygun değişiklikleri yapmalısınız. Örneğin, Adaptec’in AHA-2940 modeli:
1. Açılış sırasında, Adaptec BIOS’un tanındığı anda [Ctrl]+[A] tuş kombinasyonunu uygulayın.
2. Ekrana gelen penceredeki ADVANCED CONFIGURATION OPTIONS menüsünü etkinleştirin.
Resim 2.10: SCSI BIOS, bilgisayarın Jaz ve ZIP sürücüleri ile açılmasını mümkün kılar.
3. Takip eden penceredeki SUPPORT REMOVABLE DISKS UNDER BIOS AS FIXED DISKS seçeneğini işaretleyin ve [Enter] tuşuna basın. Daha sonra BOOT ONLY öğesini seçin ve tekrar [Enter] tuşuna basın.
4. İletişim penceresini [Esc] tuşuna basarak kapatın ve yeni ayarları kaydedin.
Bilgisayarınız artık sistemi başlatma özelliğine sahip olan Jaz ve Zıp sürücüleri ile başlatılacaktır.



Windows güvenli kipte açılmıyor
Eğer Windows güvenli kipte de açılmıyorsa, sorun video modu ayarlarından kaynaklanıyor olabilir. Bu, Windows’un açılış logosundan sonra meydana gelir. Problemi çözmek için MSDOS.SYS dosyasının değiştirilmesi gereklidir.
1. Windows’u SADECE KOMUT İSTEMİ modunda çalıştırın.
2. Dosyanın özelliğini “attrib –h –s c:\msdos.sys” komutunu kullanarak değiştirin.
3. Şimdi MSDOS.SYS dosyasını bir metin editörü yardımıyla açın. Dosya içerisindeki [Options] başlığı altına “Logo=0” satırını ekleyin.
4. Dosyayı kaydedin ve “attrib +h +s c:\msdos.sys” komutunu kullanarak dosyanın özelliklerini orijinal haline getirin. Son olarak bilgisayarı yeniden çalıştırın ve güvenli kipte başlatın.
Windows güvenli kipte açılmayı reddederse, ki bu durumla çok seyrek karşılaşılır, Windows’u bunun için zorlamalısınız. Windows, bu tür sinir bozucu durumlar için birkaç özel parametreye sahiptir. Bunun için Windows’u sadece komut istemi modunda çalıştırmalısınız.

Artık Windows’u aşağıdaki komut örneğini kullanarak, eski dost DOS altından rahatlıkla çalıştırabilirsiniz:
Win /d: <Parametre>

















Yukarıdaki komut örneğindeki <Parametre> ifadesi yerine, aşağıdaki tablodaki parametrelerden istediğiniz bir tanesini kullanabilirsiniz.
Windows Açılış Parametresi
Anlamı
/d:f
32 Bit sürücü erişimini kapatır. Sabitdisk ile yaşanan sorunlarda yardımcı olabilir.
/d:v
Windows, kendi sürücüsü yerine sabitdisk kontrolöründeki ROM Code’u kullanır.
/d:m
Güvenli kipte açılır. Bu modda minimum standart sürücüler yüklenirler.
/d:n
Güvenli kipte açılıyormuş gibi davranır. Ancak tek farkı ağ desteğidir.



/d:s
F000:000 ve 1 MB arasındaki ROM adreslerini boşaltır. Bilgisayara yeni bir kart takılması tavsiye edilir.
/d:x
A000 – FFFF arasındaki hafıza bölgesinde otomatik olarak boş alan aranmasını engeller. Bu ek kartlar için kullanılan hafıza bölgesidir.
/d:v
Sabitdisk kontrolörünün kesme istekleri (Interrupt) ROM rutinleri tarafından yönetilir. Bu seçenek özellikle sabitdisk ile yaşanan sorunlarda faydalıdır.
Tablo 2.1: Windows 95/98’in açılış parametresi.

“Yabancı” hafıza yönetici ile mi sorun yaşıyorsunuz?
Windows 95’in HIMEM.SYS ve EMM386.EXE araçları haricinde başka bir hafıza yöneticisi kullanıyorsanız, bilgisayarı ilk olarak hafıza yöneticisi olmadan çalıştırmalısınız. Bunun için hafıza yöneticisinin dokümantasyonuna ihtiyacınız olacak. Ancak kullanılan hafıza yöneticisine bağlı olarak bu programların kapatılması maalesef zor olabilir. Eğer kullandığınız programın kendini kaldırma fonksiyonu varsa, kesinlikle bunu kullanmalısınız.
1. Bilgisayarı, yukarıda anlatıldığı şekilde güvenli kipte çalıştırın.
2. Başlat menüsünü açın, ÇALIŞTIR komutunu çalıştırdıktan sonra ekrana gelen pencereye “sysedit” yazdıktan sonra TAMAM düğmesine tıklayın.
İPUCU! Windows Me altında “sysedit.exe” programı bulunmaz. Ancak başka bir Windows versiyonundan kopyalayabileceğiniz bu programı Windows Me altında rahatlıkla kullanabilirsiniz.
3. Sistem konfigürasyon editörü penceresinde diğerleri haricinde CONFIG.SYS ve AUTOEXEC.BAT dosyası da yüklenir. Burada sadece hafıza yöneticisi ile ilgili olan satırlar devre dışı bırakılacaktır. Bunun için söz konusu satıra ilk olarak REM yazmalı ve arkasından orijinal ifade ile arasına bir boşluk bırakmalısınız. Hangi satır ve parametreleri devre dışı bırakacağınızı veya sileceğinizi ise hafıza yöneticisi açıklamalarından bulabilirsiniz. Bu bilgilere, Windows Not Defteri’ni kullanarak açabileceğiniz muhtemelen başka bir BeniOku dosyası içerisinden ulaşabilirsiniz.
4. Söz konusu değişiklikleri yaptıktan sonra dosyayı kaydedin.
5. Windows’u kapatın ve bilgisayarı standart modda yeniden başlatın.




Bilgisayar şimdi sorunsuz bir şekilde çalışırsa, sorunun kaynağını buldunuz demektir. Bunun için kullandığınız hafıza yöneticilerinin BeniOku dosyalarını dikkatli bir şekilde inceleyin. Muhtemelen Windows ile sorun giderme hakkında aydınlatıcı açıklamalar bulabilirsiniz. HIMEM.SYS ve EMM386.EXE yeterli olduğu için başka bir üreticiye ait hafıza yöneticilerinin kullanılması genel olarak tavsiye edilmez. EMM386.EXE, DOS oyunlarının sorunsuz bir şekilde çalışabilmesi için gerekli tüm şartları tek başına yerine getiriyor. Programlar ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için BeniOku dosyasını incelemelisiniz.
Orijinal hafıza yöneticileri ile yaşanan sorunlar
Eğer HIMEM.SYS ve EMM386 hafıza yöneticilerini kullanıyorsanız, hatanın sorununu daha rahat bir şekilde bulabilirsiniz.
1. Bilgisayarı güvenli kipte başlatın. Bunun için yapmanız gerekenleri yukarıda bulabilirsiniz.
2. Sistem konfigürasyon editörünü başlatın, (yukarıdaki açıklamaya bakın).
3. CONFIG.SYS dosyası içerisinde, EMM386.EXE aracının yüklendiği satırı arayın.
4. Bu satırda bulunan Include parametresinin (I=xxxx-yyyy) içeriğini not edin ve daha sonra silin.
5. Dosyayı kaydedin ve Windows’u kapatın.
6. Bilgisayarı standart modda yeniden başlatın.

Eğer bilgisayar sorunsuz bir şekilde açılırsa, bir hafıza çakışması vardır. Sadece Include parametresini kaldırdınız ve sorunu çözdünüz. Eğer birden fazla parametre sildiyseniz, bunları tek tek yeniden girmelisiniz. Yaptığınız her değişiklikten sonra, sorunlu satırı bulana kadar bilgisayarı standart modda çalıştırarak kontrol edin. Sorunlu satırı silerek bilgisayarın çalışmasını sağlayabilirsiniz.




Sorunun kaynağı başka sürücüler mi?
Eğer yukarıda anlatılanların hiçbiri sonuç vermediyse, sorun başka bir sürücüden kaynaklanıyor olabilir.
1. Bilgisayarı bir kez daha güvenli kipte çalıştırın ve satırların önüne REM ifadesini ekleyerek ve bir boşluk bırakarak CONFIG.SYS dosyasındaki tüm sürücü isteklerini ve AUTOEXEC.BAT dosyasındaki tüm program isteklerini engelleyin.



2. Bunun sonucunda bilgisayar standart modda sorunsuz bir şekilde çalışmalıdır.
3. Eklediğiniz REM ifadelerini daha sonra sırasıyla (ilk olarak CONFIG.SYS ve sonra AUTOEXEC.BAT dosyalarında) kaldırın.
4. Bilgisayar kilitlenecek olursa, sorunun kaynağı biraz önce etkinleştirdiğiniz satırdır.

Tespit edilen sürücü veya program muhtemelen bozulmuştur ve yeniden yüklenmesi gerekmektedir. Ancak bu programın veya sürücünün daha güncel bir versiyonunu yüklemek isteyebilirsiniz. Ayrıca söz konusu program veya sürücü ile karşılaşılan sorunları çözmek için bir açıklama olup olmadığını Windows’un BeniOku dosyalarından öğrenebilirsiniz.



2.4.18 CD’den başlangıç
Bilgisayar CD ile başlatılamıyor
Bilgisayarın CD’den açılabilmesi için birçok şartın yerine getirilmesi gereklidir. En önemli şart ise bilgisayarın BIOS’unun (modern anakartlar için sorun değil) desteklemesidir. Bu desteğin var olup olmadığını BIOS ayarlarından kontrol edebilirsiniz. Bir Award BIOS’da Advanced BIOS Features menüsü altında BOOT DEVICE veya BOOT SEQUENCE öğelerinin bulunması gereklidir. Bilgisayarın sürücü açılış sırasını buradan değiştirebilirsiniz. Award BIOS’un bazı modellerinde CD sürücünün BOOT kısmında seçilmesi ve [+] tuşu kullanılarak listenin başına taşınması gereklidir.
Eğer bir SCSI CD sürücünüz varsa, bilgisayarın CD’den açılması için SCSI adaptörünün BIOS’unu kullanmalısınız. Bu seçeneği Adaptec kartlarında ADVANCED CONFIGURATIION OPTIONS altında bulabilirsiniz. Burada bulunan BIOS SUPPORT FOR BOOTABLE CD-ROM öğesinin değerini ENABLED olarak değiştirin.



Bilgisayar her zaman CD’den açılıyor
Eğer CD sürücüde bir açılış CD’si bulunuyorsa ve CD sürücü de açılış sıralamasında sabitdiskten önce yer alıyorsa bu fenomen ortaya çıkacaktır. Ya açılış CD’sini CD sürücüden çıkartın ya da CD sürücü açılış sıralamasında sabitdiskin arkasına taşıyın. Bu değişikliğin nasıl yapılacağına bir önceki bölümde bulabilirsiniz.
2.4.19 VIA chipsetli PC yeniden açıldıktan sonra kilitleniyor
Windows altında BAŞLAT/BİLGİSAYARI KAPAT/YENİDEN BAŞLAT komutunu kullanarak bilgisayarınızı yeniden başlatmak istediniz, ancak PC’niz yeniden açıldıktan sonra kilitlendi. PC ancak reset düğmesine basılarak yeniden çalıştırılabiliyor. Bu sorun VIA’nın KT133A chipsetinin VT3863A Northbridge chip’inden kaynaklanmaktadır. Ancak bu tüm chipsetler bu konuda sorunlu değil. Sadece, AMD’nin 133 MHz sistem hızındaki Thunderbird işlemcilerinin kullanıldığı belirli seriler (Stepping 0’lı 1EA0 ve 1EA4) bu hataya neden olmaktadırlar.
Sorunu çözüme kavuşturmak için sistem hızını 100 MHz’e düşürmeniz yeterli olacaktır. Bu işlemle ilgili ayrıntılı bilgiyi anakartın el kitapçığında bulabilirsiniz.



2.4.20 PC, kablosuz fare ve klavye ile çalışmıyor
Bilgisayarınızın reset düğmesine bir veya birkaç kere basmanıza rağmen başlamayı ret etmesinin nedeni, bilgisayarınıza bağlı olan kablosuz klavye, fare veya optik fare olabilir. Bu donanımlar, modellerine bağlı olarak oldukça yüksek güç çekebilirler, ancak tüm anakartlar bu donanımların çalışmak için ihtiyaç duydukları gücü karşılayamaz. Maalesef PS/2 bağlantı noktasının spesifikasyonları da aslında sunması gereken güç hakkında bir bilgi vermez. Ayrıca modern anakartlar bir tuşa basılarak veya fare hareketi ile sistemin çalıştırılmasını (Wake Up fonksiyonu) sağlayabilirler. ATX güç kaynakları bu fonksiyonun çalışabilmesi için bilgisayar kapalı dahi olsa Stand By gücü olarak adlandırılan +5V’luk bir gerilim sunarlar. Bu, sadece 10 mA’lik olmasına rağmen Wake Up fonksiyonu için 720 mA de sunabilir.

Test etmek için klasik bir fare ve klavyeyi PS/2 bağlantı noktasına takın ve bilgisayarın sorunsuz bir şekilde açılıp açılmadığını kontrol edin. Eğer halen çalışmıyorsa, sorunun nedeni farklıdır. Ancak bilgisayar sorunsuz bir şekilde çalışmaya devam ederse, karşılaştığınız hata güce aç olan donanımlardan kaynaklanıyor demektir.



�� Bilgisayarın Wake Up fonksiyonu şayet açıksa kapatın. Böylece güç kaynağının Stand By gücü de kesilecektir. Bazı anakartlar, Wake Up fonksiyonu kapatıldığı zaman Port’ların normal +5V gerilimi ile beslenmelerini sağlamak için bir Jumper’a sahiptirler.
�� Eğer fare ve klavye PS/2 ve USB bağlantı noktaları ile de çalışabiliyorsa, bunları USB portuna bağlayın. USB portu, Stand BY konumunda yüksek güç sunarlar. Ancak, BIOS’daki USB Legacy Support özelliğini etkinleştirmeyi unutmayın.
�� Eğer USB’de de sorun yaşıyorsanız, USB fare ve klavyeyi harici bir hub’a bağlayın. Bu, bağlanan USB cihazlarının güç ihtiyacını üzerine alacak ve Stand By geriliminin yükünü azaltacaktır.
�� Eğer hiçbir deneme işe yaramazsa, klasik fare ve klavyeniz ile çalışmaya devam etmelisiniz.

Bilgisayar, “Windows başlatılıyor” mesajından hemen sonra kilitleniyor
Hata, bu mesajdan hemen sonra ortaya çıkarsa, bir açılış problemi değil, aksine bir Windows problemidir. Bunun için 14. bölüme göz atmalısınız.



2.5 Bilgisayar yeniden açıldıktan sonra BIOS’u başlatıyor
Bir sistem kilitlenmesinden sonra veya Windows 9x normal bir şekilde kapatılmadıysa, bilgisayar işlemci ayarlarının doğru olmadığını bildirecek ve otomatik olarak BIOS Setup’ı açacaktır. İşlemciyi yanlış ayarlara karşı korumak söz konusu olduğu için BIOS’daki değerlerin düzeltilmesi gerekmektedir. Ancak BIOS, kilitlenmeleri de sistem hatası olarak algılayacak ve tüm ayarların doğru olmasına rağmen hata mesajı verecektir. Bu sorunu çözmek için, BIOS versiyonunu güncellemeniz gerekiyor.