YAZILIM TÜRLERİ VE ÖNEMİ

YAZILIM TÜRLERİ VE ÖNEMİ

Bilgisayarı harekete geçiren programlara YAZILIM denir. Donanıma komutlar vermek için yazılım kullanılır. Bilgisayarlarda, DİZGE YAZILIMI ve UYGULAMA YAZILIMI olmak üzere iki tür yazılım mevcuttur.
Internete bağlı bilgisayarlar üzerinde farklı yazılım türleri bulunmaktadır.

Bunlar:
Herkese açık yazılımlar (Public Domain): Bu yazılımları yazanlar, programların sınırsız kopyalanmasına ve kullanılmasına izin verirler. Programın aslının değiştirilmemesini isteyebilirler. Programlarının üçüncü kişilere parayla satılmasını istemezler. Ayrıca, alınan dosya başka bir yerde kullanılacaksa yazarına bildirilmesi istenmektedir.
Paylaşılabilir Yazılımlar (Shareware): Kullanıcı yazılımı belirli bir süre kullanmakta (1 hafta, 15 gün, 1 ay…) eğer beğenirse satın almaktadır. Bu tür yazılımlar ucuzdur. Bu tür yazılımlar farklı özelliklere sahip olabilmektedir.
Bazı yazılımların deneme süresi bitmesine rağmen kullanılabilirler. Programın açılışında veya kullanırken bu programın kayıtlı bir yazılım olduğunu belirten mesajlar gelir.
Bazı yazılımlar deneme süresi sonucunda kullanılamazlar.
Bazı yazılımların deneme süresince tüm özellikleri kullanılmayabilir. Belirli bir miktar para ödedikten sonra tüm özelliklerine sahip olunabilir.
Deneme Yazılımları (Tryware): Geliştirilmiş bir yazılımın tanıtım amacıyla piyasaya sürdüğü, sınırlı olarak kullanılabilen yazılımlardır.
Yama Yazılımları (Pathc): Bir yazılımın, eksik yönlerinin saptanıp düzeltip güncellemek amacıyla piyasaya sürülen yazılımlardır.
Posta kartı programları (Postcardware): Belirli günleri kutlamak amacıyla hazırlanan posta kartı yazılımlarıdır.
Internet üzerinde bulunan yazılım türlerine örnekler: Programlar, ders yazılımları, video, müzik yayınları, oyunlar, belgeler, tanıtım ve propaganda yayınları, dergi, gazete, radyo ve TV yayınları, kitaplar, hobiler, mali konular.

DİZGE YAZILIMLARI, bilgisayar üreticisi tarafından hazırlanmış, işlemler arasındaki denetimleri, programların çevrilmesini sağlayan ve her işletim sırasında kullanılan yazılımlardır. Kısacası, bilgisayarın işletimini sağlayan yazılımlardır. Dizge yazılımları, her bilgisayar dizgesinin kendine özgü özellikte olmasına karşın, uygulama yazılımları genellikle farklı bilgisayarlarda kullanılabilecek biçimde hazırlanır.

MAKİNA DİLİ, ASSEMBLER DİLİ VE İŞLETİM SİSTEMLERİ YAZILIMLARI
MAKİNA DİLİ
Bilgisayarın doğrudan ve hemen işlem yapmasını sağlayan komutlardan oluşan bir programlama dilidir.

ASSEMBLY DİLİ
Makine dilinin, ikili sayı sistemindeki , komut kodlarının kısaltılmış sözcük ve simgelerden oluşan karşılıklarıdır.

İŞLETİM SİSTEMİ YAZILIMI
Bilgisayarı harekete geçiren kullanıcı ile işletimi sağlayan yazılımlardır. İşletim sistemi yardımıyla , kullanıcı bilgisayardan, kelime işlem , veri tabanı gibi uygulama programlarını çalıştırmasını, çalışmalarını disk veya disket ort***** saklamasını , yazıcıdan çıktı almasını ve bir takım işler istenebilir.

PROGRAMLAMA DİLLERİ
Programlama dilleri, insan ve bilgisayar arasındaki iletişimi sağlamak amacıyla çalışmaktadırlar. Bir hücrede akım bulunması hali (1) ve bulunmaması hali (0)sayılmaktadır. Bu nedenle bilgisayara kayıt , ikili, sekizli, onaltlı ve otuzikili sistemler ile yapılmaktadır. Bilgisayar kullanımının artması ile ihtiyaçlara göre programlama dilleri geliştirilmiştir.
Bunlar; ilk olarak makine dili , assembly dili daha sonra;

FORTRAN:Karmaşık aritmetik işlemlerinin gerçekleştirilmesi matematik gösterimlerin ve işlemlerin yapılabilmesi nedeniyle mühendislik ve bilimsel çalışmalarda kullanılmaktadır.

COBOL: Dosya düzenleme, kayıt işlemlerine, çizelge ve rapor düzenlemesine uygunluğu nedeniyle ticaret ve işletme konularındaki bilgi işlem uygulamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
BASIC VE ALGOL: Programlamayı öğretmek için kullanılmaktadır.
C, PASCAL: Mühendislik, bilimsel ve sistem programlama için her boyuttaki bilgisayarda kullanılmaktadır.
Ayrıca özel amaçlı programlama dilleri, kullanıcı menüsü tarafından yönlendirilen ve veri tabanı ile bilgi işletiminde olan veri sözlüğü, veri giriş formları, raporlar ve işletim sisteminden oluşan bilgisayar dilleri kullanılmaktadır.

EDİTÖR: Bir dosya yaratarak, bu dosyayı kullanarak herhangi bir program, metin yazmak; bu program veya metin üzerinde düzeltme, silme veya metin düzenlemek için kullanılan bir yazılım çeşididir.

DERLEYİCİLER VE YORUMLAYICILAR
Her dilin makine diline çevrilmesinde kullanılan, kendine özel bir ‘DERLEYİCİSİ’ veya ‘YORUMLAYICISI’ vardır. Derleme işlemi esnasında varsa programdaki yazılım hataları listelenir. Mantık hataları yazılım hataları düzeltildikten sonra saptanabilir. Yorumlayıcılarda derleyiciler gibi kaynak programı makine diline çevirir. Yorumlayıcılar tüm programı bir defada çevirmek yerine, işlem sırası gelen satırları çevirerek işleme koyarlar. Yorumlayıcıların derleyicilere göre avantajı, kaynak programı tümü bitmemiş olsa bile bir yere kadar çalıştırmasıdır. Dezavantajları ise; bilgisayar kaynaklarını derleyiciler kadar etkin kullanamamaları ve programı her çalışmada baştan çevirmeleridir. Bilgisayarlar bu çevirimlerinde EBCDIC ve ASCII kodlama sistemlerinden yararlanırlar.

İŞLETİM SİSTEMİ
En küçük bilgisayarlardan en büyük bilgisayara kadar çalışan programlar , bir işletim sistemine ihtiyaç duyarlar. Bunun için işletim sistemleri ana belleğe yerleştirilmelidir. Bilgisayar ilk açıldığı zaman otomatik olarak yan bellekteki işletim sistemi ana belleğe yüklenir.

İŞLETİM SİSTEMİNİN BİLGİSAYARLA OLAN İLİŞKİLERİ
İşletim sistemi genel olarak;
-Kullanıcı ile donanım arasında bir köprüdür.
-Karmaşık işlemlerin belirli bir sırada yapılmasını sağlayan bir trafik polisidir.
-Ana bellek ve giriş çıkış birimleri gibi bilgisayar kaynaklarının kullanıcılar tarafından paylaşılmasını sağladığı için kaynak organizatörüdür.
-Kullanıcıya alt düzeydeki donanım işleyişini hissettirmeyerek kullanıcıya daha yakın bir ortam hazırlar.

İŞLETİM SİSTEMİ ÇEŞİTLERİ
CP/M (CONTROL PROGRAM FOR MICROCOMPUTERS,mikro bilgisayarlar için kontrol programı)
DOS (DISC OPERATING SYSTEM)
UNIX (ÇOK KULLANICILI İŞLETİM SİSTEMİ)
OS/2 (OPEATING SYSTEM/2,İŞLETİM SİSTEMİ/2)